Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι δεν απετέλεσε εντέλει σταθμό για την πορεία της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας. Δυστυχώς δεν απετέλεσε ούτε καν μια ευκαιρία για ξεκάθαρο επαναπροσδιορισμό των στόχων και των λειτουργιών της. Φαίνεται ότι ο συγκεκριμένος οργανισμός αρχίζει να εμφανίζει το σύνδρομο « Ευρωπαϊκής Ένωσης», δηλαδή τείνει να νομιμοποιεί την ύπαρξή του όχι μέσω προσπαθειών αναπροσαρμογής και επανεξέτασης των θεσμικών του λειτουργιών και στόχων, αλλά μέσω μιας διαρκούς τάσης για επέκταση. Με άλλα λόγια, ο λόγος ύπαρξής του συμβαδίζει με την ικανότητά του να αυξάνει τον αριθμό των μελών του. Αν και η μέχρι τώρα επέκταση της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης προς ανατολάς δεν αντιμε-τωπίστηκε με ιδιαίτερη εχθρότητα από τη Ρωσία του Πούτιν, η επικείμενη επέκταση του ΝΑΤΟ , ιδίως προς τις χώρες άμεσης επιρροής της τελευταίας ( Ουκρανία , Γεωργία ), σε συνδυασμό με την δύσκολη διπλωματική κατάσταση που δημιουργεί η ασάφεια σχετικά με την αντιπυραυλική ασπίδα στην ανατολική Ευρώπη, στέλνει ψυχροπολεμικά μηνύματα προς την Μόσχα, παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ ότι ο Ψυχρός Πόλεμος έχει παρέλθει οριστικά .
Από τη μια πλευρά βρίσκεται η Ουκρανία, με ισχυρή φιλορωσική τάση που υποστηρίζεται από μια σημαντική ρωσική μειονότητα, κυρίως στην περιοχή της Κριμαίας, και με άμεση ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία ( η περίφημη διαμάχη του αερίου ). Από την άλλη πλευρά η Γεωργία που παρ’ όλη τις φιλοδυτική στροφή (επανάσταση των ρόδων) της μετα- Σεβαρντνάτζε εποχής, έχει αντιληφθεί ότι το γεωστρατηγικό και οικονομικό παιχνίδι στην περιοχή ελέγχεται από τη Ρωσία. Επιπλέον η περίπτωση της Γεωργίας είναι ακόμη πιο ευαίσθητη λόγω της μόνιμα τεταμένης κατάστασης με την αυτόνομη επαρχία της Απχαζίας, την οποία κατάσταση η Ρωσία τείνει να χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης ενάντια σε οποιεσδήποτε φιλοδυτι-κές τάσεις της Γεωργίας. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις πρόσφατα , στις 6 Μαρτίου 2008, το ρωσικό Υπουργείου Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η Ρωσία αποχωρεί από την Συνθήκη του 1996 της Κοινοπολιτείας των Ανεξαρτήτων Κρατών η οποία προέβλεπε, μεταξύ άλλων και την αποφυγή οποιασδήποτε οικονομικής, εμπορικής και άλλης συνεργασίας με την αυτόνομη αυτή περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες του Radio Free Europe, ο λόγος της συγκεκριμένης αποχώρησης σχετίζεται με την μεταβολή των συνθηκών. Φαίνεται ότι το « προηγούμενο » του Κοσόβου αποτελεί για τη Ρωσία ένα ισχυρό διπλωματικό μέσο πίεσης στην άμεση σφαίρα επιρροής της με κύριο στόχο την Απχαζία και την Νότια Οσετία, οι οποίες βρήκαν στο Κόσοβο ένα ιδανικό μοντέλο για να προβάρουν τις δικές τους τάσεις ανεξαρτησίας.
Δεν είναι μόνον ότι η λέξη « διεύρυνση» ηχεί κάπως άσχημα στα αυτιά των ευρωπαί-ων, ιδιαίτερα μετά από τις εμφανείς δυσκολίες συντονισμού, από την έλλειψη αρμο-νίας και «collegiality » μεταξύ των 27 πλέον χωρών της Ε.Ε, ούτε μόνον ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ δύο « ευαίσθητων» χωρών αποτελεί πράγματι ένα θέμα που χρήζει ενδελεχούς εξέτασης χωρίς να είναι αναγκασμένοι οι Ευρωπαίοι να ακολουθούν το άρμα μιας αμερικανικής κυβέρνησης με ημερομηνία λήξης, αλλά και ότι το θέμα εισέρχεται επίσης στα νερά της ενεργειακής διπλωματίας. Η Ρωσία αποτελεί τον κύριο προμηθευτή αερίου και πετρελαίου της ΕΕ με κύριους καταναλωτές την Γερμανία, Μ. Βρετανία, Ιταλία, Πολωνία, Φινλανδία, Λιθουανία. Οι σχέσεις , κυρίως της Γερμανίας με την Ρωσία έχουν βελτιωθεί αισθητά στον χώρο αυτό, με κεντρικό σημείο την διμερή συνεργασία για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μήκους 800 χιλιομέτρων που θα διασχίζει την Βαλτική. Είναι κατανοητό λοιπόν ότι μια διπλωμα-τική ρήξη με τη Ρωσία για ένα θέμα που δεν είναι πρώτης προτεραιότητας για τους Ευρωπαίους ενδεχομένως να χαλούσε αυτήν την ενεργειακή συνεργασία.
Το Ελληνικό βέτο
Μέσα σε αυτήν την αναταραχή γεωστρατηγικών, οικονομικών και ενεργειακών βλέψεων και συμφερόντων καθώς και με την απέλπιδα προσπάθεια του αμερικανού Προέδρου να υπενθυμίσει στους ευρωπαίους εταίρους ότι υπάρχει ακόμη σε εξέλιξη η προσπάθεια βελτίωσης της κατάστασης στο Αφγανιστάν, το θέμα της ένταξης της ΠΓΔΜ σε συνδυασμό με το θέμα της ονομασίας πέρασε, όπως γίνεται αντιληπτό, σε δεύτερη μοίρα. Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν συνάντησε ουσιαστική πίεση για μια χώρα όπως ο ΠΓΔΜ η οποία δεν έχει ούτε ενεργειακό ούτε σημαντικό γεωστρατηγικό ενδιαφέρον, επειδή το ενδιαφέρον μετατοπίστηκε στο γειτονικό Κόσοβο. Το ελληνικό βέτο ήρθε φυσιολογικά ενώ έτυχε και της υποστήριξης χωρών όπως της Γαλλίας , της Ισπανίας κλπ. Η ΠΓΔΜ αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι τα διπλωματικά όρια στενεύουν αισθητά, πόσο μάλλον ύστερα και από τη δήλωση ότι σε περίπτωση μη λύσης, η ελληνική πλευρά θα προβάλει αντίσταση σε ενδεχόμενη έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας αυτής της χώρας στην ΕΕ. Για την ΠΓΔΜ, όσο το θέμα της ανεξαρτησίας του Κοσόβου αποτελούσε κίνδυνο για τη σταθερότητα της περιοχής, υπήρχε έδαφος για αδιαλλαξία και παρελκυστική τακτική. Τελικά όμως αποδεικνύεται μέχρι στιγμής ότι αυτός που κέρδιζε χρόνο ήταν η Ελλάδα και όχι η ΠΓΔΜ. Πλέον, τα χρονικά όρια ένταξης της βόρειας γείτονος στενεύουν. Επιπλέον η ανεξαρτησία του Κοσόβου ήρθε χωρίς ιδιαίτερες ανακατατάξεις και ταραχές, ενώ η γεωστρατηγική του ενίσχυση επίκειται, μεταφέροντας το κέντρο βάρους της διεθνούς προσοχής από την ΠΓΔΜ στο Κόσοβο.
No comments:
Post a Comment